ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

Ο Καρκίνος του Προστάτη αποτελεί τον δεύτερο συχνότερο τύπο καρκίνου στους άνδρες, ο οποίος σήμερα μπορεί να αντιμετωπιστεί με διάφορες θεραπείες, καθώς η Ουρολογία έχει πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα προόδου.

Η απόφαση για τη θεραπεία που θα ακολουθηθεί, εξαρτάται από το στάδιο του καρκίνου και τη γενική υγεία του ασθενούς. Στη συνέχεια παρατίθενται οι πιο διαδεδομένες θεραπευτικές μέθοδοι που εφαρμόζει η σύγχρονη Ογκολογική Ουρολογία.

Ενεργή Παρακολούθηση

Η ενεργή παρακολούθηση ενδείκνυται για ασθενείς με καρκίνο χαμηλού κινδύνου, που αναπτύσσεται αργά και δεν προκαλεί άμεσα συμπτώματα, και με προσδόκιμο ζωής άνω των 10 χρόνων. Περιλαμβάνει:

• Δακτυλική εξέταση
• Τακτικές εξετάσεις PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο) για την παρακολούθηση των επιπέδων του.
• Μαγνητική τομογραφία (MRI) για να εντοπιστούν πιθανές αλλαγές.
• Βιοψίες προστάτη κάθε 1-2 χρόνια για να αξιολογηθεί η εξέλιξη της νόσου.

Η στρατηγική αυτή επιτρέπει στους ασθενείς να αποφεύγουν περιττές θεραπείες, αλλά απαιτεί αυστηρή συμμόρφωση με τις ιατρικές οδηγίες.

Ριζική Προστατεκτομή

Αποτελεί τη χειρουργική αφαίρεση του προστάτη και είναι κατάλληλη για περιπτώσεις όπου ο καρκίνος περιορίζεται στον αδένα.

Διακρίνεται σε δύο βασικές τεχνικές:

1. Ανοικτή Χειρουργική Προστατεκτομή: Απαιτεί μεγαλύτερη τομή και προσφέρει άμεση πρόσβαση στον προστάτη. Θεωρείται πιο επεμβατική θεραπεία σε σχέση με άλλες σύγχρονες μεθόδους, αλλά δίνει πολύ καλά αποτελέσματα. Ο Χειρουργός Ουρολόγος αποκτά κατευθείαν πρόσβαση στον προστάτη με τομή στο κοιλιακό τοίχωμα ή στο περινέο. Ασθενείς που υποβάλλονται σε αυτή την επέμβαση πρέπει να έχουν καλή εικόνα στη συνολική υγεία τους, ενώ ένα σεβαστό κομμάτι τους θα αντιμετωπίσει ζητήματα στυτικής λειτουργίας μετά το χειρουργείο. Επίσης, όλοι οι ασθενείς δεν θα μπορούν να εκσπερματίσουν, διότι αφαιρούνται τα βασικά όργανα παραγωγής σπέρματος. Πρέπει να σημειωθεί όμως ότι δεν χάνεται η ερωτική διάθεση και η ικανότητα ξηρού οργασμού του άνδρα.

Προτείνεται σε:

• ασθενείς χαμηλού και ενδιαμέσου κινδύνου με προσδόκιμο επιβίωσης πάνω 10 έτη
• επιλεγμένους ασθενείς με τοπικά προχωρημένη νόσο (cT3a) και προσδόκιμο επιβίωσης πάνω από 10 έτη, μόνο ως μέρος συνδυασμού θεραπειών.
  
  

2. Ρομποτική ή Λαπαροσκοπική Προστατεκτομή: Χρησιμοποιεί ειδικά ρομποτικά συστήματα για μεγαλύτερη ακρίβεια. Είτε ρομποτικά είτε λαπαροσκοπικά, οι τομές που ανοίγει ο Χειρουργός Ουρολόγος είναι πολύ πιο μικρές. Μέσα από αυτές εισάγονται τα ειδικά εργαλεία τα οποία φέρουν κάμερα, ενώ ειδικά στην περίπτωση της ρομποτικής προστατεκτομής, ο ιατρός έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί, από την ηλεκτρονική κονσόλα, κάθε κίνηση που πραγματοποιεί και την οποία εκτελούν οι ρομποτικοί βραχίονες.
   
   
3. Η νευροπροστατευτική ριζική προστατεκτομή στοχεύει στη διατήρηση των αγγειονευρωδών δεματίων του προστάτη αδένα. Η προστασία τους συμβάλλει στην εγκράτεια των ούρων καθώς επίσης και στη διασφάλιση της στυτικής λειτουργίας που φτάνει μάλιστα ακόμη και τα προεγχειρητικά επίπεδα. 

Έπειτα από την προστατεκτομή μπορεί να εμφανιστούν παρενέργειες, όπως ακράτεια ούρων ή στυτική δυσλειτουργία, ανεξαρτήτως της τεχνικής που θα εφαρμοστεί. Ωστόσο, η τακτική παρακολούθηση και η φυσιοθεραπεία μπορούν να αμβλύνουν αυτά τα προβλήματα.

Ακτινοθεραπεία

Εξωτερική Ακτινοβολία (EBRT)

Η θεραπεία γίνεται με ειδικά μηχανήματα που στοχεύουν τον προστάτη με ακτίνες υψηλής ενέργειας. Η θεραπεία διαρκεί μερικές εβδομάδες, με 5 συνεδρίες κάθε εβδομάδα.

Βραχυθεραπεία

Πρόκειται για τη γνωστή εσωτερική ακτινοθεραπεία, η οποία περιλαμβάνει την εμφύτευση ραδιενεργών κόκκων μέσα στον προστάτη. Αυτή η μέθοδος προσφέρει υψηλή δόση ακτινοβολίας τοπικά, με μικρότερες παρενέργειες.

Πρωτονική Θεραπεία

Χρησιμοποιεί πρωτόνια αντί για τις ακτίνες Χ, προσφέροντας μεγαλύτερη ακρίβεια στην καταστροφή των καρκινικών κυττάρων, με ελάχιστη βλάβη στους γύρω υγιείς ιστούς.

Ορμονική Θεραπεία (Androgen Deprivation Therapy – ADT)

Η θεραπεία αυτή στοχεύει στη μείωση της τεστοστερόνης, μιας ορμόνης που τροφοδοτεί την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Χρησιμοποιείται κυρίως όταν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί ή σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία.

Οι μέθοδοι περιλαμβάνουν:

• Φάρμακα που εμποδίζουν την παραγωγή τεστοστερόνης, όπως τα ανάλογα LHRH.
• Αντιανδρογόνα φάρμακα, που μπλοκάρουν τη δράση της τεστοστερόνης.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν εξάψεις, μειωμένη λίμπιντο και απώλεια οστικής μάζας.

Χημειοθεραπεία

Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται κυρίως σε προχωρημένα στάδια καρκίνου που δεν ανταποκρίνονται στην ορμονική θεραπεία. Τα φάρμακα χορηγούνται ενδοφλέβια και κυκλοφορούν σε όλο το σώμα, καταστρέφοντας τα καρκινικά κύτταρα.

Παρότι αυτή η θεραπεία είναι αποτελεσματική, εντούτοις συνοδεύεται από εντονότερες παρενέργειες, όπως ναυτία, κόπωση και απώλεια μαλλιών.

Ανοσοθεραπεία

Μία από τις πιο σύγχρονες θεραπείες, η ανοσοθεραπεία ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να αναγνωρίζει και να καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα με την ενεργοποίηση των αμυντικών μηχανισμών.

Αναστολείς του σημείου ελέγχου: Φάρμακα που απελευθερώνουν τη φυσική άμυνα του ανοσοποιητικού ενάντια στον καρκίνο.

Εμβόλιο Sipuleucel-T: Το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς εκπαιδεύεται ώστε να στοχεύει τα καρκινικά κύτταρα του προστάτη.

Στοχευμένες Θεραπείες

Αυτές οι θεραπείες στοχεύουν συγκεκριμένα μόρια ή γενετικές μεταλλάξεις που σχετίζονται με την ανάπτυξη του καρκίνου.

PARP Αναστολείς: Χρησιμοποιούνται για καρκίνους με μεταλλάξεις σε συγκεκριμένα γονίδια.

Ραδιοφάρμακα: Ειδικά φάρμακα που συνδέονται με ραδιενεργές ουσίες και στοχεύουν απευθείας τα καρκινικά κύτταρα.

Πειραματικές θεραπείες και κλινικές μελέτες

Πολλοί ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο συμμετέχουν σε κλινικές μελέτες, όπου δοκιμάζονται νέες θεραπείες. Αυτές οι μελέτες μπορεί να προσφέρουν πρόσβαση σε καινοτόμες λύσεις που δεν είναι ακόμα ευρέως διαθέσιμες.

Η μετεγχειρητική παρακολούθηση είναι ένα κρίσιμο μέρος της θεραπείας του Καρκίνου του Προστάτη, ιδιαίτερα για ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ριζική προστατεκτομή ή ακτινοθεραπεία. Ο στόχος είναι να διασφαλιστεί η πλήρης ανάρρωση, να αντιμετωπιστούν τυχόν επιπλοκές και να παρακολουθείται η πιθανότητα υποτροπής της νόσου.

Βασικά στοιχεία της μετεγχειρητικής φροντίδας

• Εξετάσεις PSA: Αμέσως μετά την επέμβαση το επίπεδο του PSA στο αίμα θα πρέπει να είναι μηδενικό. Τακτικές εξετάσεις (συνήθως κάθε 3-6 μήνες για τα πρώτα χρόνια) βοηθούν στον εντοπισμό τυχόν υποτροπής.
• Παρακολούθηση συμπτωμάτων: Συμπτώματα όπως ακράτεια, στυτική δυσλειτουργία ή πόνος πρέπει να αναφέρονται άμεσα στον Χειρουργό Ουρολόγο, ώστε να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά.
• Ακτινολογικές Εξετάσεις: Σε περιπτώσεις αυξημένου PSA ή υποψίας υποτροπής, μπορεί να χρειαστούν επιπλέον εξετάσεις, όπως μαγνητική τομογραφία ή PET-CT.

Αποκατάσταση και ποιότητα ζωής

• Φυσιοθεραπεία: Ειδικές ασκήσεις πυελικού εδάφους μπορούν να βοηθήσουν στην ακράτεια και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
• Ψυχολογική στήριξη: Η διάγνωση και η θεραπεία του καρκίνου συχνά επηρεάζουν την ψυχολογία του ασθενούς. Συνεδρίες με ψυχολόγο ή συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης μπορεί να έχουν πολύ θετική επίδραση στην ψυχολογία του ασθενούς.
• Διατροφή και άσκηση: Ένας υγιεινός τρόπος ζωής συμβάλλει στη γενική υγεία και την πρόληψη άλλων ασθενειών.

Πρέπει να είναι σαφές ότι η τακτική επικοινωνία με τον ιατρό σας και η προσήλωση στις συστάσεις του, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιτυχή ανάρρωση και στη μακροζωία.

Τέλος, η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας για τον Καρκίνο του Προστάτη εξαρτάται από την εξατομικευμένη εκτίμηση του ιατρού σας και τις ανάγκες σας ως ασθενούς. Για αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό να ενημερωθείτε πλήρως για όλες τις επιλογές και να συζητήσετε τις πιθανές παρενέργειες και τα οφέλη με τον ιατρό σας.